Joko:

Youssou is in de grote stad aangekomen

'Joesoenedoer, is dat niet die Afrikaan die met Neneh Cherry een hit had?' Dit is ongetwijfeld de eerste reactie van de gemiddelde Nederlander bij het zien van de nieuwste cd van You. Want hij is dan nu wel een artiest van wereldformaat, veel meer dan dat 7 Seconds uit 1994 is bij veel mensen internationaal niet bekend.

Eigenlijk is dat ook niemand te verwijten, want Joko, from village to town is zijn eerste internationale cd sinds het beruchte succes van Wommat (The Guide). Internationaal, maar in Senegal heeft Youssou uiteraard niet stilgezeten. Zo bracht hij de afgelopen jaren een aantal cassettes per jaar uit, waarvan Lii wel de bekendste is. Bovendien produceerde hij andere artiesten en werkte hij samen met onder andere Omar Pene en Cheikh Lô.
   Youssou heeft buiten Afrika dus eigenlijk een heel ander gezicht, waarbij hij optimaal gebruik maakt van de moderniteit en samenwerking met topmuzikanten en -producers. 'Ik ben gelukkig met deze twee mogelijkheden in mijn carrière. Ik heb de wereld ontdekt, mensen ontmoet, dingen gedaan die me werkelijk interesseren. Tegelijkertijd kan ik de Senegalese griot zijn, die ik van origine ben. Ik pak die beide kansen aan. Ik kan een liedje schrijven die moeiteloos op de radio in Parijs kan worden gedraaid en nog steeds een authentiek Senegalees nummer maken voor de Dakarese radio.'
   Buiten de artistieke prestaties is Youssou vooral ook de Senegalese businessman van dit moment. Hij is nog jong en bovenal rijk. Hij is ambitieus, inventief en rust nooit op zijn lauweren. Zo is N'Dour eigenaar van een club waar hij jong talent een kans geeft (Le Thiossane), een kunstgalerie, een opnamestudio (Xippi), een label (Jololi) en nog vele andere projecten, waaronder een tijdschrift en een radiozender. Terwijl zijn duizenden fans in de rij staat voor de nieuwe cd en concerten, blijft Youssou er vooral nuchter onder. Hij is de straten van Médina, Dakar, niet vergeten. 'Mensen hebben een verkeerd beeld van Afrikaanse muziek. Afrika is niet alleen maar savanne, woestijn en oerwoud. Afrika is zeker modern. Steden als Dakar, Kinshasa en Abidjan zijn modern en de mensen die daar wonen ook. Dat beeld wil ik laten zien door mijn muziek. Ik probeer daarbij ook steeds meer engels te zingen, maar er blijft natuurlijk altijd een accent in te horen. Ik ben in staat om mijn eigen platen te realiseren. Ik doe waar ik zin in heb, omdat ik die mogelijkheden heb'.
   Een groot succes schept zo zijn verplichtingen, waaronder samenwerking met andere groten der aarde. Bovendien moet de cd natuurlijk altijd 'beter' zijn dan de vorige. Met dit doel voor ogen schakelde Youssou de succesvolle Haïtiaans-Amerikaanse rapper Wyclef Jean (Fugees) in, die een deel van het album onder handen nam. Maar niet alleen nieuwe nummers staan op het album, ook twee nummers van Lii, minitieus geremixed, staan op de cd. Bovendien is Youssou weer gaan samenwerken met Peter Gabriel, die hem min of meer aan zijn populariteit in Europa hielp. 'In Europa spreekt men over Peter Gabriel en Youssou N'Dour. Maar ik zou erg gelukkig zijn als Peter solo bekend zou worden in Senegal. Hij zou hier concerten kunnen geven. Wat hij voor mij gedaan heeft in Amerika, Engeland en in Frankrijk, wil ik ook voor hem doen in Afrika.'
   Een zeer modern album dus. De ondertitel van het album 'From village to town' komt ook niet zomaar uit de lucht vallen. 'Joko is de link tussen dorp en stad. Dat is de weg die ik heb bewandeld. Daar waar ik vandaan kom... en daar waar ik nu ben aangekomen. Het is een album dat spreekt over de samenleving, mijn mening over de wereld, Senegal en Afrika. Zoals ik eerder zei, er zijn twee Afrika's. De ene is bekend, de andere is minder bekend. Het is juist dat andere Afrika dat op het album tot uitdrukking komt. Er zit ook humor in het album. De opnames alleen al, bijvoorbeeld. De opnames van een nummer als This Dream, waar Peter Gabriel ook op zingt, is begonnen in New York. Vervolgens ben ik met de banden naar Senegal teruggekeerd, waar ik het een en ander toevoegde, om vervolgens naar Bath te reizen, waar zich de studio van Gabriel bevindt. En men kan die beweging horen.'

M.V., april 2000