Nederland en slavernij: Suriname, Curaçao


ussen de 15e en 19e eeuw was de Europese slavernij op zijn hoogtepunt. Het transport van miljoenen Afrikanen vanuit Afrika naar de nieuwe wereld en hun tewerkstelling als slaven is van grote invloed geweest op de westerse beeldvorming in de afgelopen eeuwen over Afrika en de diaspora (de gemeenschappen van Afrikanen en hun nageslacht buiten het Afrikaanse continent).

In de 17e eeuw was de Nederlandse deelname aan de slavenhandel op zijn hoogtepunt. Nederland speelde een belangrijke rol in het transport van slaven naar Amerika en het CaraÔbisch gebied en maakte gebruik van slavenarbeid in haar kolonieÎn. Daarnaast werden vanuit Curacao en andere overzeese gebiedsdelen slaven vervoerd naar andere landen. In Suriname werden tussen het einde van de 17e eeuw en het eind van de 18e eeuw ca. 150.000 Afrikaanse slaven ingevoerd. Ze werden er vooral tewerkgesteld op suikerrietplantages. Het werk was zwaar en er werd van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat gewerkt. De behandeling van slaven door de opzichters op de Surinaamse plantages stond al snel slecht bekend.

In vroege Surinaamse afbeeldingen uit de laat-17e eeuw zijn slaven aanwezig in de verte, als onderdeel van het produktieproces op de plantages. Pas in latere jaren werd aandacht besteed aan de slaaf als persoon; soms verbeeldde men hun lijden onder de behandeling van de plantagehouder, andere keren werden minder ernstige taferelen uit het dagelijks leven getoond. Blanke aanwezigheid beperkt zich tot de plantage-directeur of opzichters, wiens positie snel duidelijk wordt uit de afbeeldingen.