Bashraf: Taarab instrumentals from Zanzibar
Na de reeks lp's en cd's met Zanzibarese taarab die begin jaren 90 verschenen op Globestyle records, en de Kidumbak-cd op Dizim, is er een nieuwe cd uit met werk van de Culture Musical Club. De eerdere opnamen lieten al verschillende kanten van het muzikaal ensemble zien, en ook op 'Bashraf' is wat nieuws te horen.
Culture Musical Club, of 'Mila na Utamaduni' zoals de Swahili-naam luidt, is een orkest uit de wijk Vuga in Zanzibar-stad. De club begon eind jaren '50 met het spelen van kidumbak, meer op improvisatie en dans gerichte muziek. Sinds de jaren 60 treedt de groep veel op met taarab-liederen, maar kidumbak en zelfs toneel maken nog steeds onderdeel uit van het programma (zie ook de cd 'Kidumbak kalcha').
Een taarab-concert duurt vaak een paar uur, want een nummer is minstens 10 minuten lang. Als inleiding spelen de muzikanten van oudsher een bashraf: een instrumentaal stuk, waarin viool, accordeon, ud (luit), bas en andere solo-instrumenten goed tot hun recht komen. Aan de Swahili-kust is meer belangstelling voor de gezongen taarab dan voor de instrumentals, en met enig recht want taarab-teksten geven interessant commentaar op de dingen die er spelen in de samenleving. In Europa ligt de belangstelling veel meer op het stylistische vlak.
'Culture' komt regelmatig naar Nederland en Belgie om op te treden (3 December in het KIT, Amsterdam) en is een van de meest virtuoze taarab-orkesten in Oost-Afrika. Dat blijkt weer eens op deze cd; een uur taarab zonder zang gaat niet vervelen. Dat de wortels van hedendaagse taarab zich uitstrekken tot Egyptische hofmuziek van het begin van de eeuw, lijkt op deze cd overduidelijk: Arabische toonschalen en ud-solo's genoeg. Maar bij nadere beschouwing blijkt de ritme-sectie zich deels te baseren op percussiedansen van de Swahili-kust, en wordt er gebruik gemaakt Japanse en Europese instrumenten.
De cd-uitgave op Dizim records is zoals gebruikelijk van hoge kwaliteit; geluidsopnames waar de nodige zorg aan is besteed, en een mooi boekje met liner-notes en schitterende foto's: het oog wil ook wat. Irritant is dat de hoestekst were het geeikte romantische beeld van Zanzibar schetst - tropische geuren, klamme hitte, oude mannen op betonnen stoepjes, enzovoort. De realiteit voor veel musici is niet zo rooskleurig, en met de huidige politieke spanningen is Zanzibar ook niet voor iedereen een paradijs om te wonen. Maar eerlijk is eerlijk: daar is ook in de muziek weinig van terug te vinden.
Hopelijk wordt er in de aanstaande toer van Culture Musical Club ruim aandacht besteed aan hun verschillende specialisaties. Verder rijst natuurlijk de vraag wat er nog meer uit de kast getrokken wordt in toekomstige releases van het veelzijdige orkest.
Culture Musical Club - Bashraf: Taarab instrumentals from Zanzibar
T.G., oktober 2000