Soul of Angola

30 jaar na dato nog even fris

De laatste drie jaar is het aanbod van Afrikaanse classics op cd enorm uitgebreid. Een interessante ontwikkeling is de interesse vanuit de westerse populaire dansmuziek in oude opnames. De trendy clubs in Londen en Parijs draaien al een paar jaar nieuwe platen die samples (fragmenten) uit oude muziek van Fela Kuti, Hugh Masekela of meer obscure groepjes uit de jaren 60 en 70 bevatten. Om aan de vraag van musici en publiek te voldoen, brachten muzieklabels als Strut Records en The Shrine compilaties uit met dansbare tracks die al lang niet meer te vinden zijn. Volgend op de release van 'Africa funk' in 1998 (Harmless Recordings, UK) was een lange reeks verzamelaars van wisselende kwaliteit, maar met oog op de meer obscure soul, funk en zelfs rock 'n roll die de Afrikaanse popmuziek in de jaren 70 in haar greep hield.

Het vat lijkt nog maar net geopend met de heruitgaven van Afrobeat-platen uit Nigeria in de jaren 70, en voor de samenstellers is er nog een wereld van interessante uitgaves te ontdekken op de rommelmarkten van Afrikaanse steden. In de jaren 60 en 70 waren er op veel plaatsen lokale vinylpersers die aan de lopende band singeltjes en elpees uitbrachten. Veel daarvan bereikte nooit de westerse markt, en 30 jaar na dato is het ook ter plekke niet eenvoudig om een beeld te krijgen van wat er destijds uitgebracht werd.

De nieuw verschenen cd 'Soul of Angola - Anthologie de la musique Angolaise 1965-1975' lijkt op het eerste gezicht aan te sluiten in de rij met Afrikaanse funk-verzamelaars. Anders dan de titel suggereert, gaat het hier niet slechts om het werk van lokale soul-adepten. De compilatie geeft een breed beeld van de Angolese popmuziek uit de aangegeven periode. Met de politieke en sociaal-economische veranderingen in de jaren rond de onafhankelijkheid maakte ook de Angolese muziek een evolutie door. Muzikanten in Luanda gingen steeds meer gebruik maken van electrische instrumenten, geinspireerd door een veelheid aan muzikale stromingen. Popgroepen uit de gegoede buurten van de stad speelden pop geinspireerd door de Beatles en Franse chansons; tegelijkertijd luisterden de Angolezen naar Braziliaanse samba, Congolese rumba of Caribische merengue. Deze invloeden combineerden met traditionele ritmes tot een diverse muziek die onder het Portugese regime een van de weinige mogelijkheden tot expressie van een unieke Angolese identiteit bood. Het lokale geluid ontwikkelde zich verder in de jaren van de onafhankelijkheidsstrijd, toen Angola min of meer was afgesneden van de internationale muziekcultuur.

De dubbelaar 'Soul of Angola' verrast met 40 tracks van een twintigtal groepen uit de periode van 1965 tot 1975. De varieteit is groot; zoals de uitstekende en uitgebreide liner notes al aangeven wordt Angolese muziek soms verward met Braziliaanse pop, maar op andere momenten waant de luisteraar zich eerder in Congo. Prominent aanwezig is de gitaar, soms voorzien van een wat oubollig klinkende echo, maar vaker nog in een verslavende groove die ook terug te vinden is in de Afrikaanse rumba uit die tijd. 'Soul' is te vinden in de gedreven zang van artiesten als Oscar Neves, wiens opnames door de tand des tijds nog wat extra karakter hebben gekregen.

Een belangrijk werk op het Lusafrica-label, dat zich al eerder profileerde met kwaliteits-releases uit Portugees sprekend Afrika. De verzamelaar zal een breed publiek aanspreken, wellicht voelt trendy Londen zich aangesproken om een herbewerking op te nemen. Hou de platenbak in de gaten voor toekomstige compilaties van Mozambikaanse of Kaapverdische klassiekers.

T.G., juni 2001. Eerder verschenen in tijdschrift Zuidelijk Afrika